Altın oran, genel olarak bir bütünün onu oluşturan parçaları ile arasındaki uyumu yansıttığı için estetik cerrahi, tıp, sanat, mimari, teknik, bilim gibi bir çok farklı alanda yararlanılan sayısal ve geometrik değerler bütünüdür. Temel olarak iki parçanın rakamsal ve ya şekilsel açıdan toplamının bir sonraki parçayı oluşturması prensibine dayanır.
Bu prensiple uyumlu Fibonacci dizini altın orana verilebilecek en iyi örneklerden biridir. Bu sayısal dizilime göre art arda gelen iki sayı toplandığında bir sonraki sayının kendisini vermelidir. Örneğin; 2, 3, 5, 8, 13, 21 gibi. Bu şekilde ilerleyen bir sıralamada ortaya çıkan fark her zaman 1,618'dir ve bu fark altın oran olarak değerlendirilir.
Altın oran nerelerde kullanılır?
İlk olarak Mısırlılar tarafından Piramitlerin yapımında kullanıldığı düşünülen altın oran daha sonraları Yunanlılar tarafından Antik Dönem heykellerinin yapımında kullanılmıştır. Keops Piramidi incelendiğinde zeminde yer alan kare büyüklüğünde bir daire çizildiğinde bu dairenin piramidin yandan bakıldığında oluşan üçgen ile aynı büyüklükte olduğu farkedilecektir.
Yunanlılarda ise tanrı heykellerinin daha gerçekçi olabilmesi için vücut parçalarının aralarındaki farklar için altın oran benzeri bir parametreden yararlanılmıştır. Rönesans döneminde tabloların gerçeğe daha yakın olabilmesi için başta "altın oran" tabirini ilk kullanan kişi Leonardo da Vinci başta olmak üzere bir çok sanatçı eserlerinde altın orandan yararlanmıştır. Hem sanatsal hem de teknik açıdan
Rönesans Dönemi'nin en bilinen eserlerinden biri olan Vitruvius Adamı altın oranı net bir şekilde açıklayan ilk eserlerden biridir aynı zamanda. Kolları kapalı ve açık olmak üzere iç içe geçmiş iki ayrı şekilde çizilen çıplak bir adamın doğa ve şekillerle olan uyumu, kendi uzuvları arasındaki oranları vurgulayan bu çizim oranlar kanunu ya da insanın oranları olarak da bilinmektedir. Zaman içerisinde matematik ve geometriye de dahil olan bu oran Fibonacci Dizini, Kepler Üçgeni gibi sayısal değerlerde, geometrik şekillerde de görülmeye başlanmıştır.
Her ne kadar İtalyan matematikçi Fibonacci'nin bu dizilimi oluştururken altın oran farkı olarak bilinen 1,618 sayısından haberdar olup, olmadığı tam anlamıyla bilinmese.de bugün artık altın oran densiğinde ilk akla gelen keşiflerden biri Fibonacci dizinidir. Kepler üçgeni de aynı büyüklükteki iki üçgenin birleştirilmesiyle oluşan diğer üçgenin birebir büyüklükte başka bir üçgenle birleşerek bir sonraki üçgeni oluşturması kuralına dayanır. Bu durum üçgenlerin uç noktalarının içten dışa birleştirilmesiyle birlikfe bize altın oranın önemli bir simgesi olan spiral şeklini verir.
Aynı mantıkla oluşturulmuş altın dikdörtgen, beşgen ve yıldız şekilleri de mevcuttur. Örneğin; Pentagram olarak anılan, içinden çizgiler geçen yıldız biçimi altın oranla uyumlu olmakla birlikte bir çok inanışta kutsal olarak kabul edilmekte, uğur getirdiğine inanılmaktadır. Altın dikdörtgen de tıpkı Kepler üçgenindeki prensiplere uygun oluşturulmuş bir diğer geometrik şekildir.
Bunların dışında özellikle yüzdeki dengeli görüntüyü oluşturan detaylarda da altın oran mevcuttur. Örneğin; Dudak çizgisinin bittiği noktalarla göz bebekleri aynı çizgiden geçtiğinde ve oluşan bu karenin tam ortasında burun ucu yer aldığında bu durum estetik açıdan dengeli bir görüntüyü ve altın oranı ifade eder. Aynı şekilde insan vücusunun çeşitli bölgelerinde de yine bu orana benzer oranlar bulunmaktadır. Parmak boğumlarında, el ve kollarda, bacaklarda, baş ve omuz kısmında altın oranlar söz konusudur.
Ayrıca uzay boşluğunda, DNA'da, papatya, eğrelti otu gibi bitkilerde, salyangoz, tavşan gibi havyanlarda da altın oranı yansıtan detaylar mevcuttur. Doğanın güzellik ve estetik ölçütü olarak bilinen bu oran hayvan kabuklarında, mikrobik canlılar da dahi görülürken doğada çeşitli canlılarda ve alanlarda rastlanan spiral şekli insanlar tarafından çok farklı amaçlar için kullanılabilmektedir. Örneğin; altın orana uygun bir spiral şeklinin merkezi fotoğrafçılıkta merceğin asıl merkezi olarak kabul edilmektedir.
Altın oran endüstriyel tasarım açısından da önemli bir değerdir. Ev gereçlerinden, otomotiv sektörüne kadar pek çok farklı alanda modern bir görünüm elde etmek için kullanılan kıvrım ve eğimler için bu orandan yararlanılır.
Keşfedildiği dönemlerden itibaren sırasıyla mimari, sanat, matematik ve geometri, tıp, farklı bilim dalları, inançlar ve daha pek çok alanda kullanılan, yararlanılan altın oran günümüzde de değerini yitirmemiş, hala bir çok alanda faydalanılan "ilahi oran" olarak da tanımlanan bir değerdir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder